Werkgroep Bijeneters Nederland
11-5-2021 Eerste bijeneters gearriveerd
Dit voorjaar gaat de boeken is als overwegend te koud. In de maand april waren de temperaturen laag. Waarnemingen van bijeneters werden niet gedaan. Normaal gesproken worden de meeste waarnemingen in de maand mei gedaan maar ook de eerste dagen van mei was de temperatuur te laag. Ook de wind uit noordelijke richting stond de trek van de vogels in de weg. Op 9 mei hadden wij eindelijk een mooie dag met hogere temperaturen. Dit was ook duidelijk te merken want er werden vanuit Nederland meldingen van waarnemingen gedaan van bijeneters.
Eerste bijeneters gearriveerd. Foto: Paul Evers
Vorig jaar zijn wij begonnen met het “zenderen” van bijeneters. Ook dit jaar was het plan om 5 exemplaren van een “zender” te voorzien. Voor het uitvoeren van een plan moet je natuurlijk wel bijeneters hebben. Op 9 mei kregen wij de eerste berichten van de aanwezigheid van bijeneters bij hun broedlocatie van vorig jaar. De eerste melding betrof twee exemplaren. Deze werd gevolgd door een melding van 8 exemplaren en ’s avonds nog een melding van 12 exemplaren. Zoals het zich laat aanzien hebben wij op deze locatie dus in vergelijking met vorig jaar een toename van 6 exemplaren. Het kan natuurlijk zijn dat in het verloop van de maand nog enkele bijeneters doortrekken maar het kan ook zijn dat wij nog een toename krijgen. Samenvattend kunnen wij stellen dat het er hoopvol uitziet en dat ons onderzoek ook dit jaar weer voort gezet kan worden.
13-03-2021 Spreeuwen en bijeneters
Dit artikel kregen wij toegestuurd door Erik van Triest. Daar wij dit fenomeen van de spreeuwen nog nooit gezien hebben en ook vanuit de omliggende landen geen meldingen van dit gedrag ontvangen hebben leek het ons interessant om het te plaatsen.
"Ik had afgelopen zomer een bijzondere ervaring bij een kolonie bijeneters. Ik ben benieuwd of jullie deze herkennen.
Mijn vrouw en ik maakten een kanotocht over de Allier, een niet gecultiveerde rivier die vanaf het Centraal massief naar de Loire stroomt. Wij wilden overnachten op een eilandje. In de oeverwand tegenover het eilandje zat een kolonie bijeneters met ongeveer 70 holen. Het was begin augustus, maar er werd nog op grote schaal voedsel naar de holen gebracht. Telkens als een ouder bij een hol kwam, hoorden we de jongen roepen.
Rivier Allier
Helaas waren wij niet de enigen. Naast de kolonie stond een hoge boom waarin ongeveer 100 spreeuwen zaten. Telkens als een bijeneter met een libelle of ander insect een hol invloog, kwam er een spreeuw achteraan. De spreeuw dook dan het hol in en kwam er weer uit met de prooi. Soms wachtten ze tot de ouder weg was, soms zagen we de ouder het hol uitvliegen terwijl de spreeuw er nog in zat. Dit ging een paar uur zo door. Tegen de avond hadden de spreeuwen blijkbaar genoeg gegeten en verdwenen ze.
Het verbaasde mij dat de bijeneters met hun indrukwekkende snavels zo weerloos waren en zelfs leken te vluchten voor de spreeuwen.
Tegelijkertijd leek dit verschijnsel me behoorlijk dreigend voor het voortbestaan van de jongen, want ze werden zeer systematisch van voedsel beroofd. De volgende ochtend ging de roof gewoon weer door.
Achilles Cools, die over de bijeneter schreef in De Scharrelaar, schreef me dat hij dit verschijnsel niet kende, maar dat de bijeneter wel heel agressief reageerden op bijv. wielewalen die in de buurt van hun holen kwamen. Ik was tijdens mijn verblijf op het eilandje ook verbaasd over de alertheid van de bijeneters, ze reageerden bijv. op boomvalken als die nog op grote afstand waren. Cools veronderstelde dat de bijeneters zo druk waren met het voeren, dat ze niet in de gaten hadden dat ze werden geparasiteerd.
Ik heb geprobeerd er foto’s van te maken, maar de bijeneters waren behoorlijk schuw en verdwenen als ik binnen de 20 meter van de kolonie kwam. De spreeuwen deden op zo’n moment, als de kolonie verlaten was, ook niets.
De natuur is hard, maar ik vond het toch een aangrijpend schouwspel. Ik vroeg mij af of een dergelijk roofgedrag meer voorkomt bij bijeneterkolonies. Hebben jullie dat weleens gezien of ervan gehoord?"
5-1-2021 Jaarverslag Werkgroep Bijeneters Nederland 2020
Wij kunnen terugkijken op een jaar waar nieuwe en spannende ontwikkelingen hebben plaatsgevonden. Voor het eerst in Nederland zijn enkele vogels geringd en voorzien van een geolocator. In deze moderne tijd is het geen bijzonderheid meer om vogels te voorzien van zendertjes e.d. maar voor ons een spannend en tijdrovend gebeuren. Het determineren van de prooiresten van het nest uit Zeeland vergde veel tijd. Daar wij besloten hadden om deze resultaten toch mee te nemen in het jaarverslag, verschijnt het daarom iets later dan dat u van ons gewend bent.
Hierbij het jaarverslag 2020 van de Werkgroep Bijeneters Nederland.
23-12-2020 Jaarverslag Bijeneters Duitsland (2020)
Evenals voorgaande jaren vermelden wij het jaarverslag Bijeneters Duitsland. Een reden hiervoor is dat er een populatie van 2300 broedparen voorkomt in Sachsen Anhalt. Dit ligt op ongeveer dezelfde breedtegraad als Limburg. Je zou dan ook een toename verwachten in ons land maar in Limburg nemen de aantallen nog niet toe. De invloed van het zeeklimaat zal hier debet aan zijn. Sachsen Anhalt heeft veel zonuren en in de zomer weinig neerslag. Dit wordt bepaald door de Harz. Dit middelgebergte met een hoogte van ruim een kilometer houdt westelijke stromingen tegen. Waar in Sachsen-Anhalt veel bijeneters broeden (dit seizoen ongeveer 2300 broedparen) ligt als het ware in de luwte van de Harz. Westelijke stromingen worden door het gebergte gesplitst en dat heeft tot gevolg dat er in de zomermaanden hier relatief veel zonuren en weinig neerslag voorkomen en er dus een gunstig klimaat voor de Bijeneters is ontstaan. De meeste Bijeneters broeden in het vlakke gedeelte van Duitsland met klimatologische gunstige omstandigheden.
Daar wij dit seizoen enkele bijeneters van een geolocator hebben voorzien hopen wij zicht te krijgen of de Nederlands populatie afhankelijk is van de groeiende Duitse populatie. Van een toename in België is momenteel nog geen sprake. Slechts één broedgeval in de provincie Luxemburg. De Ardennen zal waarschijnlijk de oorzaak zijn wat je dan ook terug ziet in de verspreiding van de broedgevallen. Over het algemeen broeden bijeneters met voorkeur in vlakke gebieden. In Limburg en het aangrenzende gebied in Duitsland hadden wij dit jaar 10 broedgevallen. In het aangrenzende deel van België zou je dan ook bijeneters verwachten maar toch blijkt de realiteit tot op heden anders.
Wij hopen het jaarverslag van de Werkgroep Bijeneters Nederland nog voor het eind van dit jaar te kunnen presenteren
17-11-2020 Vroege Vogels (2020 november)
Zoals eerder vermeld was Vroege Vogels aanwezig bij het ringen en het aanbrengen van geolocators bij de bijeneters. Er is een radioverslag gemaakt waarbij Hilbert Folkerts en Matthias Koster werden geïnterviewd. en tevens zijn er opnames gemaakt tijdens deze activiteiten. Frank Majoor van de SOVON was ons behulpzaam tijdens deze werkzaamheden en geeft uitleg over o.a. de werking van de geolocators. Hierbij het gemaakte filmpje.