Juli 2022 - Bezoek Bijeneters in Limburg 

Onlangs zijn er door Hilbert Folkerts, Frank Majoor, Martijn Majoor, Bert Dijkstra en Martin Roomer van de werkgroep een bezoek gebracht aan Limburg. De weergoden waren ons gunstig gezind. Na een paar bewolkte dagen en een paar zeer warme dagen in het verschiet, was het in Limburg die dag prachtig zonnig weer met een aangename temperatuur. Ook de twee daaropvolgende dagen bleef het mooi weer. De periode van het bezoek was zo gepland, dat de bijeneters voor het voeren van de jongen veel moesten jagen en zich daardoor lieten zien.
Evenals de voorgaande jaren was het de bedoeling om weer een paar adulte bijeneters te voorzien van een geolocator en de vogels te ringen. Dit om meer inzicht te krijgen in de o.a. herkomst van deze zeer kleurrijke vogels. Dit onderzoek wordt mogelijk gemaakt door een bijdrage van De Vogelbescherming Nederland. Tevens is er een bezoek gebracht aan locaties van evt. broedgevallen, die door onze contactpersonen zijn doorgegeven. Ook is er een bezoek gebracht aan de in het Duitse grensgebied aanwezige locaties, waar de voorgaande jaren bijeneters hebben gebroed. De reden voor het bijhouden van de broedgevallen in de grensstreek is dat wij dit als één broedgebied benoemen. Het zou kunnen zijn dat het ene jaar ze in Nederland broeden en het andere jaar net over de grens.
Het bleek dit jaar dat wij in Nederland het met minder broedgevallen moesten doen dan in de voorgaande jaren. De vele regenval van vorig jaar in Zuid-Limburg kan hiervan de oorzaak zijn geweest.

Bijeneter. Foto Martin Roomer

Op een voor publiek afgesloten locatie in Limburg hadden wij de melding gekregen van de aanwezigheid van minimaal 2 broedparen. Op 14 juli is er een bezoek gebracht aan deze locatie. Na een uur observeren bleken het drie broedparen te zijn. Er zijn door Frank Majoor twee bijeneters, een mannetje en een vrouwtje, uitgerust met een geolocator en van een ring voorzien. Verder is de naburige omgeving nog afgezocht naar de aanwezigheid van bijeneters, maar dit leverde niets op. Frank, Martijn en Bert zijn daarna huiswaarts gegaan. Hilbert en Martin zijn in Limburg gebleven om nog een paar andere groeves te bezoeken en te genieten van de bourgondische gastvrijheid.

Op 15 juli werd de grens overgestoken en een locatie bezocht waar vorig jaar zeker 5 broedgevallen waren. Er waren eind mei waarnemingen gedaan van minimaal 7 aanwezige bijeneters. Bij aankomst bleek het gebied drastisch veranderd te zijn. Overal werden graafwerkzaamheden uitgevoerd en bijeneters werden niet gehoord of gezien. Later zagen wij toch nog 2 stuks. Wij konden echter niet ontdekken of ze ergens prooien aanvoerden voor hun jongen. Wij gaan ervan uit dat de voorheen aanwezige vogels door de werkzaamheden zijn verstoord en naar andere locaties zijn vertrokken.
Op een andere locatie troffen wij de voorgaande jaren geen bijeneters meer aan maar nu bleek er wel weer een paartje aanwezig te zijn.

Vorig jaar troffen wij op een andere locatie voor het eerst (voor zover bij ons bekend) een paartje aan. Ook deze locatie werd bezocht. Bij aankomst was een fotograaf aanwezig die ons vertelde dat er wel 20 bijeneters zaten in dit gebied. Na een paar uur posten telden wij 7 nesten, waar de vogels prooien naar toe brachten. Even later werd er nog een nest ontdekt. Het totaal aantal broedgevallen houden wij dus op 8 stuks. Bijzonder is te vermelden dat 7 nesten dicht bij elkaar zitten en wij dus voor het eerst in deze omgeving van een kolonie kunnen spreken. Die groeve was niet toegankelijk, maar door een hekwerk van draadschermen was een groot deel van de groeve te overzien. Het is bijna niet te geloven wat er nu gezien werd. Op een afstand van een paar honderd meter waren laag boven de grond maar liefst 7 nesten aanwezig. Het eerste nest was al op ongeveer 40 meter van het hekwerk. Als de zon maar even scheen en de insecten actief waren, vlogen de vogels af en aan. Het leek wel een oeverzwaluwenwand, maar dan met bijeneters.

Bijeneter. Foto Martin Roomer

Voorgaande jaren waren de nesten over een groot gebied verspreid en kon je niet echt over een kolonie spreken. Nu dus voor het eerst buitenlandse taferelen, zeer bijzonder. Na het uitvliegen van
de jongen zal er nog een bezoek plaatsvinden om een inschatting te maken van het aantal uitgevlogen jongen.

In totaal zijn dus 13 broedparen vastgesteld in Limburg en net over de grens in Duitsland en 2 vogels geringd en voorzien van een geolocator. Al met al een geslaagde missie.

27-05-2022  Bijeneter nieuws

Het broedseizoen van de bijeneters staat weer voor de deur. Jaarlijks zijn er wel verschillen in de aankomst van onze kleurrijke vrienden. Ook dit jaar laat zich dit weer aanzien. De aankomst in Nederland is wat later op gang gekomen in vergelijking met de andere jaren. Door meldingen uit het buitenland blijkt dat dit jaar de bijeneters er ongeveer een maand over doen om vanuit Spanje naar Nederland te vliegen. De eerste meldingen vanuit Zuid-Spanje dateren van 10 april. Wij gaan er van uit dat de bijeneters begin april in Europa arriveren. In Duitsland werd de eerste bijeneter waargenomen op 16 april. Op 28 april werd er een groep van 12 exemplaren waargenomen in Rheinland-Pfalz.

De eerste bijeneters werd in Nederland op 20 april waargenomen. Vervolgens was het een week stil en op 27 april werden er weer een paar bijeneters gezien.

De eerste bijeneter werd bij een broedlocatie in Nederland gezien op 8 mei. De daarop volgende dagen bleef het bij dit ene exemplaar. Op 18 mei werden er 5 bijeneters gezien. Zoals het zich laat aanzien zijn vele soorten vogels wat later in het seizoen. Weersomstandigheden op de trekroute naar het noorden zal hiervoor de reden zijn. Wij gaan er daarom vanuit dat er nog een aantal bij zullen komen.

02-09-2021 Nederlandse bijeneters met een rugzakje

Op de website van Vogelbescherming Nederland heeft Kirsten Dorrestijn een leuk artikel geplaatst over bijeneters in ons land die uitgerust zijn met een geolocator.
Hier is de link naar haar artikel "Nederlandse bijeneters met een rugzakje".

11-5-2021 Eerste bijeneters gearriveerd

Dit voorjaar gaat de boeken is als overwegend te koud. In de maand april waren de temperaturen laag. Waarnemingen van bijeneters werden niet gedaan. Normaal gesproken worden de meeste waarnemingen in de maand mei gedaan maar ook de eerste dagen van mei was de temperatuur te laag. Ook de wind uit noordelijke richting stond de trek van de vogels in de weg. Op 9 mei hadden wij eindelijk een mooie dag met hogere temperaturen. Dit was ook duidelijk te merken want er werden vanuit Nederland meldingen van waarnemingen gedaan van bijeneters.

Eerste bijeneters gearriveerd.      Foto: Paul Evers

Vorig jaar zijn wij begonnen met het “zenderen” van bijeneters. Ook dit jaar was het plan om 5 exemplaren van een “zender” te voorzien. Voor het uitvoeren van een plan moet je natuurlijk wel bijeneters hebben. Op 9 mei kregen wij de eerste berichten van de aanwezigheid van bijeneters bij hun broedlocatie van vorig jaar. De eerste melding betrof twee exemplaren. Deze werd gevolgd door een melding van 8 exemplaren en ’s avonds nog een melding van 12 exemplaren. Zoals het zich laat aanzien hebben wij op deze locatie dus in vergelijking met vorig jaar een toename van 6 exemplaren. Het kan natuurlijk zijn dat in het verloop van de maand nog enkele bijeneters doortrekken maar het kan ook zijn dat wij nog een toename krijgen. Samenvattend kunnen wij stellen dat het er hoopvol uitziet en dat ons onderzoek ook dit jaar weer voort gezet kan worden.

13-03-2021 Spreeuwen en bijeneters

Dit artikel kregen wij toegestuurd door Erik van Triest. Daar wij dit fenomeen van de spreeuwen nog nooit gezien hebben en ook vanuit de omliggende landen geen meldingen van dit gedrag ontvangen hebben leek het ons interessant om het te plaatsen. 

"Ik had afgelopen zomer een bijzondere ervaring bij een kolonie bijeneters. Ik ben benieuwd of jullie deze herkennen.

Mijn vrouw en ik maakten een kanotocht over de Allier, een niet gecultiveerde rivier die vanaf het Centraal massief naar de Loire stroomt. Wij wilden overnachten op een eilandje. In de oeverwand tegenover het eilandje zat een kolonie bijeneters met ongeveer 70 holen. Het was begin augustus, maar er werd nog op grote schaal voedsel naar de holen gebracht. Telkens als een ouder bij een hol kwam, hoorden we de jongen roepen.

 Rivier Allier

Helaas waren wij niet de enigen. Naast de kolonie stond een hoge boom waarin ongeveer 100 spreeuwen zaten. Telkens als een bijeneter met een libelle of ander insect een hol invloog, kwam er een spreeuw achteraan. De spreeuw dook dan het hol in en kwam er weer uit met de prooi. Soms wachtten ze tot de ouder weg was, soms zagen we de ouder het hol uitvliegen terwijl de spreeuw er nog in zat. Dit ging een paar uur zo door. Tegen de avond hadden de spreeuwen blijkbaar genoeg gegeten en verdwenen ze.

Het verbaasde mij dat de bijeneters met hun indrukwekkende snavels zo weerloos waren en zelfs leken te vluchten voor de spreeuwen.

Tegelijkertijd leek dit verschijnsel me behoorlijk dreigend voor het voortbestaan van de jongen, want ze werden zeer systematisch van voedsel beroofd. De volgende ochtend ging de roof gewoon weer door.

Achilles Cools, die over de bijeneter schreef in De Scharrelaar, schreef me dat hij dit verschijnsel niet kende, maar dat de bijeneter wel heel agressief reageerden op bijv. wielewalen die in de buurt van hun holen kwamen. Ik was tijdens mijn verblijf op het eilandje ook verbaasd over de alertheid van de bijeneters, ze reageerden bijv. op boomvalken als die nog op grote afstand waren. Cools veronderstelde dat de bijeneters zo druk waren met het voeren, dat ze niet in de gaten hadden dat ze werden geparasiteerd.

Ik heb geprobeerd er foto’s van te maken, maar de bijeneters waren behoorlijk schuw en verdwenen als ik binnen de 20 meter van de kolonie kwam. De spreeuwen deden op zo’n moment, als de kolonie verlaten was, ook niets.

De natuur is hard, maar ik vond het toch een aangrijpend schouwspel. Ik vroeg mij af of een dergelijk roofgedrag meer voorkomt bij bijeneterkolonies. Hebben jullie dat weleens gezien of ervan gehoord?"