13-03-2021 Spreeuwen en bijeneters

Dit artikel kregen wij toegestuurd door Erik van Triest. Daar wij dit fenomeen van de spreeuwen nog nooit gezien hebben en ook vanuit de omliggende landen geen meldingen van dit gedrag ontvangen hebben leek het ons interessant om het te plaatsen. 

"Ik had afgelopen zomer een bijzondere ervaring bij een kolonie bijeneters. Ik ben benieuwd of jullie deze herkennen.

Mijn vrouw en ik maakten een kanotocht over de Allier, een niet gecultiveerde rivier die vanaf het Centraal massief naar de Loire stroomt. Wij wilden overnachten op een eilandje. In de oeverwand tegenover het eilandje zat een kolonie bijeneters met ongeveer 70 holen. Het was begin augustus, maar er werd nog op grote schaal voedsel naar de holen gebracht. Telkens als een ouder bij een hol kwam, hoorden we de jongen roepen.

 Rivier Allier

Helaas waren wij niet de enigen. Naast de kolonie stond een hoge boom waarin ongeveer 100 spreeuwen zaten. Telkens als een bijeneter met een libelle of ander insect een hol invloog, kwam er een spreeuw achteraan. De spreeuw dook dan het hol in en kwam er weer uit met de prooi. Soms wachtten ze tot de ouder weg was, soms zagen we de ouder het hol uitvliegen terwijl de spreeuw er nog in zat. Dit ging een paar uur zo door. Tegen de avond hadden de spreeuwen blijkbaar genoeg gegeten en verdwenen ze.

Het verbaasde mij dat de bijeneters met hun indrukwekkende snavels zo weerloos waren en zelfs leken te vluchten voor de spreeuwen.

Tegelijkertijd leek dit verschijnsel me behoorlijk dreigend voor het voortbestaan van de jongen, want ze werden zeer systematisch van voedsel beroofd. De volgende ochtend ging de roof gewoon weer door.

Achilles Cools, die over de bijeneter schreef in De Scharrelaar, schreef me dat hij dit verschijnsel niet kende, maar dat de bijeneter wel heel agressief reageerden op bijv. wielewalen die in de buurt van hun holen kwamen. Ik was tijdens mijn verblijf op het eilandje ook verbaasd over de alertheid van de bijeneters, ze reageerden bijv. op boomvalken als die nog op grote afstand waren. Cools veronderstelde dat de bijeneters zo druk waren met het voeren, dat ze niet in de gaten hadden dat ze werden geparasiteerd.

Ik heb geprobeerd er foto’s van te maken, maar de bijeneters waren behoorlijk schuw en verdwenen als ik binnen de 20 meter van de kolonie kwam. De spreeuwen deden op zo’n moment, als de kolonie verlaten was, ook niets.

De natuur is hard, maar ik vond het toch een aangrijpend schouwspel. Ik vroeg mij af of een dergelijk roofgedrag meer voorkomt bij bijeneterkolonies. Hebben jullie dat weleens gezien of ervan gehoord?"

17-11-2020 Vroege Vogels (2020 november)

Zoals eerder vermeld was Vroege Vogels aanwezig bij het ringen en het aanbrengen van geolocators bij de bijeneters. Er is een radioverslag gemaakt waarbij Hilbert Folkerts en Matthias Koster werden geïnterviewd. en tevens zijn er opnames gemaakt tijdens deze activiteiten. Frank Majoor van de SOVON was ons behulpzaam tijdens deze werkzaamheden en geeft uitleg over o.a. de werking van de geolocators. Hierbij het gemaakte filmpje.

28-07-2020 Reportage Vroege Vogels

Zoals aangegeven in het onderstaande artikel was er een team van Vroege Vogels aanwezig bij het ringen en zenderen van de bijeneters. De reportage werd op zondag 26 juli om ongeveer 9.00 uur uitgezonden en kunt u hier terugluisteren.

24-07-2020 Project bijeneters 2020

De Werkgroep Bijeneters Nederland heeft SOVON en Vogelbescherming een plan voorgelegd om een aantal vogels te voorzien van ring en geolocator. Tevens heeft de werkgroep SOVON (expertise) gevraagd om te helpen bij het aanbrengen van de locators en Frank Majoor bereid gevonden om ons bij te staan.

Via de Duitse Werkgroep Bijeneters kregen wij informatie over welke geolocators bruikbaar waren en kwamen wij terecht bij de Swiss Ornithological Insitute uit Sempach, die de geolocators voor de bijeneters ontwikkeld hebben en die ook toegepast waren op Duitse bijeneters. Door financiële  steun van de Vogelbescherming  konden wij ons plan realiseren.

Ringen van bijeneters

Op 17 juli was het dan zover. Om 9.30 waren wij gearriveerd op de locatie. Vroege Vogels was ook aanwezig om hier aandacht aan te besteden. Een paar weken geleden hadden wij ook al een bezoek gebracht om de broedlocatie goed in beeld te krijgen. Na een kort overleg zijn wij begonnen met het aanbrengen van de geolocators en het ringen van zowel de oude als jonge vogels. In totaal zijn er 6 bijeneters geringd en zijn 5 vogels met een geolocator uitgerust. Een primeur voor Nederland. De komende jaren zullen de geringde en “gezenderde” vogels onze aandacht krijgen.

Waarom deze inspanningen?

De reden hiervoor is dat wij graag inzicht willen hebben in de trekroute van de Nederlandse Bijeneters. Al jaren vragen wij ons af of wij afhankelijk zijn van de groeiende Duitse populatie of van de Franse populatie. Geolocators  geven hier antwoord op. Nog belangrijker is of bijv. vogels die het jaar ervoor in Nederland zijn uitgevlogen terugkeren naar Nederland. Zijn het dezelfde vogels die al enkele jaren gebruik maken van dezelfde broedlocatie of zijn het oude vogels met hun jongen.

Ringen van bijeneters

Voorgaande jaren waren voor de bijeneters succesvol in ons onderzoekgebied. Toch is er nog geen sprake van toename van het aantal broedgevallen. Je zou verwachten dat de oude vogels met hun jongen het daaropvolgend broedseizoen terugkeren naar hun broedlocatie maar dan hadden wij een toename moeten zien.  Door de vogels te ringen hopen wij een antwoord te krijgen op deze vragen.  Wij hebben voor een locatie gekozen waar al jaren opeenvolgend bijeneters tot broeden zijn gekomen. Dit om de reden dat de kans ook groot is dat de vogels het volgend jaar hier weer terugkeren. Er zijn wel meer losse broedgevallen in Nederland  maar deze zijn niet geschikt om voor ringonderzoek e.d. te dienen omdat het onzeker is of de vogels het daaropvolgend jaar terugkeren.

Namens de Werkgroep Bijeneters Nederland
Hilbert Folkerts

20-06-2020 Bijeneters en verstoring

Bijeneters zijn nog altijd een zeldzame verschijning in Nederland. Deze zeer kleurrijke vogel is buiten de zeldzaamheid om een verschijning die iedereen wel eens wil zien. Deze vogel heeft een enorme aantrekkingskracht op vogelaars en fotografen. Dit gegeven heeft ook zijn nadelen. Onlangs ontvingen wij klachten van een terreineigenaar, dat diverse mensen zich toegang eigen maakten om een bepaald gebied toch te betreden. Ondanks dat het gebied afgesloten is door hekken en prikkeldraad, namen bepaalde figuren toch het recht om dit gebied te betreden. Zelfs het betreden van particuliere tuinen werd niet geschuwd om toegang te krijgen tot het broedgebied van de bijeneter. Dit is een zeer kwalijke ontwikkeling.

Ten eerste hebben mensen geen toegang tot het gebied. Dit is duidelijk aangegeven en het gebied is door een hekwerk afgeschermd. Ten tweede houden de ongewenste bezoekers geen rekening met de aanwezige broedvogels. Verstoring werkt absoluut niet in het voordeel van o.a. Bijeneters. Ondanks diverse berichtgevingen op onze website schijnen nog steeds mensen niet doordrongen te zijn van het feit dat ze schade aanrichten aan de aanwezige broedvogels. Zich illegaal toegang te verschaffen tot een bepaald gebied toont aan dat bepaalde mensen alleen maar gaan voor een waarneming of het maken van een plaatje. Dit gedrag is niet toe te staan.

Nog steeds geven de personen aan voor het maken van een foto of een waarneming in bijna alle gevallen niet te verstoren. Dat er elke dag mensen komen die hetzelfde zeggen, schijnt tot deze mensen niet door te dringen. In bepaalde gevallen komen er per dag tientallen mensen in een broedgebied om daar de bijeneter te zien of te fotograferen. In het geval van het broedgebied in Limburg is toegang verschaffen tot het gebied ondanks afzetting en borden van niet betreden zeer afkeuringswaardig. Mocht het zijn dat door verstoring de broedpogingen van bijeneters is mislukt, prijs je dan gelukkig met je waarneming of foto, schijnen zij te denken.

Onze boodschap is dan ook, laat de vogels met rust en neem de regels van een bepaald gebied in acht.